رادیولوژی چیست؟
رادیولوژی و انواع آن
رادیولوژی، انواع و کاربرد آن ،رادیولوژی به مجموعه ای از روش های تصویربرداری از قسمت های داخلی بدن اطلاق می شود.
رادیولوژی می تواند کمک بسیار بزرگی برای تشخیص انواع بیماری ها باشد.
با استفاده از این نوع تصویربرداری، تشخیص بیماری ها با سرعت بیشتر و دقت بالاتری انجام می شود.
در رادیولوژی از اشعه ایکس با دوز پایین، امواج صوتی و یا میدان مغناطیسی برای تصویربرداری استفاده می شود.
هر کدام از آن ها می تواند برای نشان دادن تصویر بهتر و دقیق تر کاربرد داشته باشد.
بدین منظور در ادامه به بیان انواع رادیولوژی و نوع امواجی که استفاده می کنند پرداخته می شود.
انواع رادیولوژی
1. رادیوگرافی
2.فلوروسکوپی
3.سی تی اسکن
اهداف رادیولوژی
- تشخیص : برای بررسی و تشخیص انواع اختلالات و بیماری ها در اعضای داخلی بدن از رادیولوژی استفاده می شود.
- مداخله : برای درمان نیازبه تشخیص دقیق می باشد . در زمانی که تشخیص همزمان با درمان صورت گیرد پزشک نتایج بهتری به دست می آورد.
- درمانی:در برخی موارد برای از بین بردن سلول های سرطانی از رادیولوژی استفاده می شود که به آن رادیوتراپی می گویند.
- هسته ای : در برخی موارد از تزریق دارو به بدن بیمار برای تشخیص دقیق تر استفاده می شود.
موارد استفاده از رادیولوژی مداخله‌ای
- نمونه‌برداری یا بیوپسی از پستان که تحت گاید سونوگرافی و یا استریوتاکسی انجام می‌شود.
- قراردادن کاتر وریدی
- آمبولیزاسیون کردن برای درمان سرطان‌ها
- کنترل کردن خونریزی توسط آمبولیزاسیون
- نمونه برداری از اندام‌هایی مانند ریه و تیروئید
رادیولوژی روش تشخیص بیماری‌ها
بیماری‌ها و شرایط بسیاری وجود دارند که می‌توان با تصویربرداری تشخیصی آنها را تشخیص داد.
در این مطلب تنها به برخی از این بیماری‌ها اشاره خواهیم نمود. از جمله:
- کم خونی
- بیماری آلزایمر و زوال عقل
- آپاندیسیت
- لخته شدن خون و بیماری شریان محیطی (PAD)
- آرتروز و پوکی استخوان
- تومورهای مغزی
- ذات الریه و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- انواع مختلفی از سرطان‌ها
- سیروز کبدی، بیماری کبد چرب و فیبروز کبدی
- سنگ کلیه و مثانه
- بیماری کرون
- سکته
- نارسایی کلیه
- کیست کلیه
عوارض جانبی رادیولوژی
پرتوهای اشعه ایکس با جدا کردن الکترون از اتم‌ها می‌تواند سبب آسیب به DNA سلول‌های بدن شود.
افرادی که به طور مداوم در معرض پرتوهای اشعه ایکس هستند، ریسک بالای ابتلا به سرطان را تجربه می‌کنند.
استفاده از روش‌های مختلف رادیولوژی در سنین کودکی و در زنان باردار باید با ملاحظات خاصی صورت گیرد.
خدمات رادیولوژی ارایه شده در مرکز تصویربرداری شهر قدس:
- عکس پری اپیکال دندان ، پانورکس و سفالومتری
- ماموگرافی و کلینیک پستان جهت تشخیص زودهنگام سرطان پستان
- رادیوگرافی های رنگی ، باریوم سوالو ، باریوم انما ،U.G ، IVP ، رتروگراد، گالاگتوگرافی
- هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی رحم) ، اسکنوگرام و الایمنت ویو
اندیکاسیون های الایمنت و ویو واسکنوگرام
- ارزیابی و اندازه گیری دقیق کوتاهی اندام تحتانی و مقایسه اختلاف طول پاها
- بررسی انحراف ستون فقرات
- بیماری لگن که منجر به انحراف ستون فقرات می شود
- انحراف اسکولیوز
اندیکاسیون های هیستروسالپنگوگرافی
- بررسی علل تاخیر در بارداری با بررسی رحم و لوله های رحمی
- تشخیص انسداد و چسبندگی
- تشخیص پولیپ و فیبروم
- تشخیص هیدروسالپنکس
- آنومالی های رحمی
اندیکاسیون های آی وی پی IVP
- تشخیص ابنورمالی های سیستم ادراری
- تشخیص سرعت و قابلیت سیستم ادراری دردفع
- خون در ادرار
- درد پهلو و قسمت پائینی کمر
- تشخیص تومورهای کلیوی
- تشخیص سنگ های حالب که در سونوگرافی به سختی دیده می شود
اندیکاسیون های رتروگراد یورتروگرافی
- تشخیص تنگی در مجرا
- آسیب به مجرا
اندیکاسیون های وی سی یو جی VCUG
- یافتن علت عفونت ادراری مکرر
- بررسی آسیب های مثانه و مجرای ادراری
- بررسی علت بی اختیاری ادراری
- بررسی مشکلات ساختاری مثانه و مجرای ادراری
- بررسی بزرگ شدگی پروستات (Hypertrophy) و تنگی مجرای ادراری (Stricture) در آقایان
- بررسی برگشت ادرار ار مثانه به کلیه (Vesico Ureteral Reflux)
- بررسی دقیق ناهنجاری های موجود در عکس برداری از کلیه
اندیکاسیون های انجام آزمون ترانزیت روده های باریک
- دردهای شکمی همراه با نفخ شدید
- کم خونی ناشی از فقر آهن
- تهوع و استفراغ شدید با احتمال انسداد در روده کوچک
- بررسی زمان ترانزیت دارو و مواد غذایی در روده کوچک
اندیکاسیون های باریوم سوالو و باریوم میل
- ناراحتی و یا وجود درد در هنگام بلع
- ناراحتی ناشی از سوء هاضمه یا ریفلاکس اسید معده
- زخم یا انسداد احتمالی معده ای
اندیکاسیون های آزمون باریم انما
- تشخیص تومورهای خوش خیم مانند پولیپ ها
- تشخیص سرطان روده
- بیماری التهابی روده که شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون Crohn
(نوعی بیماری التهابی دستگاه گوارش که می تواند از دهان تا روده هارا درگیر نماید)
- بیماری هیرشپرونگ که عارضه انسداد روده در کودکان است.
ماموگرافی و کلینیک پستان (جهت تشخیص زودهنگام سرطان پستان)
اندیکاسیون های انجام ماموگرافی
- افراد بالای 40 سال
- زایمان در سنین بالا
- احساس درد یا ترشح یا توده در پستان
- سابقه خانوادگی
- تورفتگی نوک پستان
- قاعدگی قبل از 12 سالگی
- یائسگی بعد از 55 سالگی
- زایمان کم
- کسانی که استروژن زیاد مصرف می کنند
اندیکاسیون های انجام گالاکتوگرافی
- ترشح خونی
- ترشح یکرفه پستان
- کشف توده های مجاری شیری
عکس پری اپیکال دندان ، پانورکس و سفالومتری